Kontrola prestatzen...

HAUTAZKOA: Arte Gotikoa (hiztegia)

            Arkua, arbotantea, kontrahorma, tribuna, triforioa, nabeak, aldarea, kanpandorrea, arrosaleihoa, pinakuluak, gurutze – ganga, beriateak, gargolak…

6. gaia: Al Andalus:

711n musulmanak Iberiar Penintsulan

750an Omeitarrak Kordoban. Abd ar Rahman Iak Kordobako emirerria sortuko du.

912an Emirerria Kaliferri bihurtuko du Abd ar Rahman IIIak.

Kaliferriaren antolaketa politikoa.

Almanzor eta berak egindako razziak.

Meskita.

Taifak: al Andalusen banaketa eta antolaketa berria. Pariak (ordainketak)

Almorabideak eta Almohadeak (XI mendea)

Navas de Tolosako gudua 1212an.

Granado Nazarien Erresuma.

Ekonomia aberatsa:

            Ureztatze teknikak

            Labore Berriak.

Gizarte heterogeneoa:

Arabiarrak:

Berbereak (berebereak):

Muladiak:

Mozarabiarrak:

Juduak:

Hiriko gizartea (medina):

Meskita (aljama) Errabalak (arrabales), alkazarra, zoko (azoka), alondegia (alhóndiga)…

Kultura-ondarea: Averroes (musulmana) eta Maimonides (judua), hizkuntza (gazteleraren hiztegiaren % 8 arabieratik dator).

Arkitektura: Arku motak: ferra arkua, polilobulatua.

Materialak: merkeak eta itxurosoak.

Dekorazioa

Argi-itzalen jokoa

Sabaiak eta kupulak.

7. Gaia: Hispaniako erresuma kristauak.

Astur-leondar Erresuma > Leongo Erresuma >

                                          Gaztelako Konderria > Gaztelako Erresuma

Iruñeko Erresuma (Enneko Haritza, IX mendea) > Antso III Nagusia, Iruñeko Erresuma.

Aragoiko Konderria

Aragoiko Koroa + Valentzia, Alacant, Balearrak, Murtzia,

Kataluniako Konderriak                                              Sardinia, Napoli…

Kristau erresumen antolaketa: Gorte ibiltaria, gotorleku sarea (gazteluak)…

Kristau Erresumen hedapena: hegoalderanzko konkista.

Duero ibaia (IX-X): Birjendeztatze prozesuari ekinen diote, musulmanek populaziorik gabe utzi ondoren.

Tajo eta Ebro ekialdea (XI): Kordobako Kaliferriaren zatiketa probestuz (Taifak), Erresuma Kristauak Tajo eta Ebroraino (Tortosa) iritsiko dira: lur berriak birjendeztatzeko abantailak emane dizkiete euren erresumetako biztanleei.

Guadalquivir, Levante (Valentzia eta Murtzia) eta Balearrak.

1212az geroztik (Navas de Tolosako gudua) musulmanen eremua askoz txikiago geratuko: Granadako Nazari Erresuma. Zonalde asko birpoulatu ezinik orden militarren esku geldituko dira (Santiago, Alkantara, Kalatrava eta Montesa).

Hiru kulturak: Bizikidetza zaila. Kristauak (gehiengoa) + muslmanak edo mudejarrak (Granadan gehiengoa) + juduak (toki guztietan gutxiengoa). Salbuespena Toledo eta bertako giro kulturala: Toldedoko Itzultzaile Eskola (Gaztelako Alfontso Xak, jakitunak sortua).

Gaztela eta Aragoi: Konparaketa

	Gaztela	Aragoi
Garapena	Portugalgo Erresumaren independentzia.	Koro bat, eta hainbat erresuma: Aragoiko Erresuma +Kataluniako Konderriak +Mallorca + Valentzia + Sardinia + Napoli
Gobernua	Erregeak botere guztia. Gorteek ez dute legerik egiten.	Erregeak botere mugatua. Tokian tokiko erakundeak eta legeak errespetatu beha dituzte. Gorteak legegileak dira.
Ekonomia eta gizartea	Abeltzaintza: Ardi merino artaldeak. MESTA	Merkataritza: KONTSULATUAK.
Kultura